Komisja Europejska zaproponowała przekazanie Polsce 1,2 mln euro z Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG), aby pomóc w znalezieniu pracy 777 pracownikom zwolnionym przez producenta samochodów Fiat Auto Poland. Zwolnienia dotyczą przede wszystkim województwa śląskiego. Wniosek w tej sprawie zostanie teraz przekazany do zatwierdzenia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Ministrów UE.
Propozycję Komisji skomentowała Marianne Thyssen, unijna komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników: „Na skutek globalizacji wiele sektorów gospodarki i gałęzi przemysłu ulega dużym przemianom strukturalnym. Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji jest konkretnym wyrazem europejskiej solidarności. Będzie on w dalszym ciągu wspierał państwa członkowskie w reintegracji zawodowej i dostosowaniu umiejętności osób bezrobotnych na rynku pracy. Za pośrednictwem tego funduszu towarzyszymy najciężej dotkniętym pracownikom w tym trudnym procesie zmiany pracy, zamierzam więc maksymalnie zwiększyć efektywność tego programu w nadchodzących latach”.
Polska wystąpiła o wsparcie z EFG po zwolnieniu 1 079 pracowników przez przedsiębiorstwo Fiat Auto Poland S.A. i jego 21 dostawców. Ta redukcja miejsc pracy była wynikiem szybkiego spadku udziału UE w światowym rynku produkcji samochodów osobowych.
Działania współfinansowane przez EFG mają pomóc najbardziej potrzebującym 777 zwolnionym pracownikom w znalezieniu nowej pracy przez zapewnienie im szkoleń zawodowych i szkoleń w zakresie przedsiębiorczości, stypendiów szkoleniowych, dopłat do zatrudnienia, środków na założenie działalności gospodarczej oraz odpowiednich dodatków.
Całkowity koszt pakietu środków szacowany jest na 2,5 mln euro, z czego połowę ma pokryć EFG.
Kontekst
W ostatnich latach udział UE w światowym rynku samochodów osobowych maleje pomimo ogólnej tendencji wzrostowej w tym sektorze.
W latach 2007–2012 produkcja samochodów osobowych w UE-27 zmniejszyła się z 17,10 mln sztuk do 14,61 mln sztuk (spadek o 14,6 proc.), natomiast w skali ogólnoświatowej zwiększyła się z 53,05 mln sztuk do 63,07 mln sztuk (wzrost o 18,9 proc.). To doprowadziło do zmniejszenia udziału UE-27 w światowej produkcji samochodów z 32,2 proc. do 23,2 proc. (spadek o 28,2 proc. mierzony wielkością produkcji).
Przedsiębiorstwo Fiat Auto Poland poniosło konsekwencje malejącego udziału UE w rynku przemysłu motoryzacyjnego. Firma próbowała jednak dostosować produkcję do popytu na rynku i zoptymalizowała liczbę pracowników, tak aby zachować konkurencyjność i zwiększyć swoje szanse jako producent nowych modeli samochodów. Te starania nie przyniosły jednak efektu, ponieważ grupa Fiat postanowiła przenieść produkcję modelu Panda Classic do Kampanii we Włoszech od stycznia 2013 r., co spowodowało masowe zwolnienia w przedsiębiorstwie Fiat Auto Poland i u jego dostawców.
Obszarem dotkniętym zwolnieniami jest województwo śląskie liczące prawie 5 mln mieszkańców. Negatywne skutki zwolnień w Fiat Auto Poland są szczególnie odczuwalne w Tychach, gdzie byli pracownicy przedsiębiorstwa Fiat Auto Poland i jego dostawców stanowią jedną dziesiątą wszystkich bezrobotnych mieszkających w tym regionie.
Bardziej otwarty handel z resztą świata przynosi ogólne korzyści pod względem wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, ale może to być okupione likwidacją miejsc pracy, zwłaszcza we wrażliwych sektorach gospodarki i wśród pracowników o niskich kwalifikacjach. Dlatego Komisja jako pierwsza zaproponowała stworzenie specjalnego funduszu pomocy w dostosowaniu do skutków globalizacji. Od momentu jego uruchomienia w 2007 r. do EFG wpłynęło 130 wniosków. Dotyczyły one łącznie 536 mln euro wsparcia dla ponad 116 tys. pracowników. W samym tylko roku 2013 z funduszu przekazano ponad 53,5 mln euro.
Dając wyraz solidarności wewnątrz UE, fundusz będzie kontynuował działalność w latach 2014-2020, a jego funkcjonowanie będzie dalej usprawniane. EFG obejmuje swoim zakresem pracowników zwolnionych z powodu kryzysu gospodarczego, pracowników zatrudnionych na czas określony, osoby pracujące na własny rachunek oraz, w drodze odstępstwa do końca 2017 r., młodzież, która nie pracuje, nie kształci się, ani nie szkoli (tzw. młodzież NEET), zamieszkałą w regionach kwalifikujących się w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (YEI), w liczbie nieprzekraczającej liczby zwolnionych pracowników objętych pomocą.
