Solaris Bus&Coach przedstawił swój pierwszy tramwaj Tramino na targach InnoTrans, które ostatnio odbyły się w Berlinie.
W roku 2005 firma Solaris, o ugruntowanej pozycji na europejskim rynku autobusowym i trolejbusowym, zdecydowała o poszerzeniu skali swojego działania. Tak rozpoczęły się prace nad nowoczesnymi rozwiązaniami dla szynowej komunikacji miejskiej.
Od projektu do produkcji
W roku 2005 producent z Bolechowa zdecydował o poszerzeniu skali swojego działania. Tak rozpoczęły się prace nad nowoczesnymi rozwiązaniami dla szynowej komunikacji miejskiej.
„Decyzja o wejściu w segment pojazdów szynowych była logiczną konsekwencją naszej dotychczasowej strategii rozwoju. Produkujemy autobusy miejskie i trolejbusy. Naszym klientem końcowym są przedsiębiorstwa komunikacji publicznej, które zarządzają także przewozami tramwajowymi. Stąd, aby nasza oferta mogła być pełna, zdecydowaliśmy wzbogacić portfolio naszych produktów o pojazdy szynowe. W roku 2005 rozpoczęliśmy prace badawczo-rozwojowe, których celem było opracowanie i przygotowanie do seryjnej produkcji Solarisa Tramino – niskopodłogowego tramwaju marki Solaris. W ubiegłym roku na targach TRAKO w Gdańsku a dzisiaj na targach InnoTrans w Berlinie, można zobaczyć efekt tej pracy” – mówi Krzysztof Olszewski, Przewodniczący Rady Nadzorczej Solarisa.
W roku 2005 firma rozpoczęła prace badawczo-rozwojowe nad skonstruowaniem niskopodłogowego tramwaju. W tym celu zostali zatrudnieni specjaliści o europejskich doświadczeniach w budowie tego typu pojazdów.
W październiku roku 2009 Solaris Tramino został zaprezentowany podczas targów transportu szynowego MTK TRAKO w Gdańsku. Premiera pięcioczłonowego, jednoprzestrzennego tramwaju ze 100% niskiej podłogi spotkała się z ogromnym zainteresowaniem branży.
Równolegle z pracami projektowymi i przygotowawczymi do seryjnej produkcji firma Solaris złożyła swoją ofertę w przetargu na dostawę 40 niskopodłogowych tramwajów dla miasta Poznań. Do konkursu ofert przystąpiło aż 10 producentów z całej Europy. Oceniana była zarówno cena, ale także rozwiązania techniczne i warunki serwisowania.
Ostatecznie zamawiający ocenił ofertę firmy Solaris najwyżej. W dniu 23 listopada 2009 roku pomiędzy Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym w Poznaniu, a firmą Solaris została podpisana umowa na dostawę 40 tramwajów Solaris Tramino. Kilka miesięcy później w ramach opcji zostało zamówionych jeszcze 5 kolejnych tramwajów.
Kontrakt zakłada, że pierwsze pojazdy zostaną dostarczone do Poznania w czerwcu 2011 roku a dostawy zakończą się w marcu 2012. Są to nieprzypadkowe daty, gdyż ściśle związane z organizacją w Polsce Mistrzostw Europy w piłce nożnej w roku 2012. Poznań będzie jednym z miast gospodarzy i stąd tak znaczne inwestycje w odnowę taboru szynowego.
Od grudnia 2009, do sierpnia tego roku w Poznaniu, przedseryjny egzemplarz Solarisa Tramino przechodził serię testów homologacyjnych oraz serię testów statycznych i dynamicznych, których celem była optymalizacja konstrukcji przed rozpoczęciem produkcji seryjnej.
Równolegle z testami prowadzonymi między innymi we współpracy z firmami LogoMotive GmbH oraz Voith Engineering Services GmbH trwają prace konstrukcyjne tramwaju dla Poznania oraz przygotowania do rozpoczęcia produkcji seryjnej.
Produkcja Solarisa Tramino jest całkowicie niezależna od produkcji autobusów. Hala produkcji pudeł tramwajowych zlokalizowana jest w Środzie Wielkopolskiej (35 km na południe od Poznania). Produkcja pierwszych konstrukcji stalowych tramwajów dla Poznania rozpoczęła się we wrześniu. Z kolei montaż podzespołów oraz zabudowa wnętrza tramwajów odbywać się będzie w halach produkcyjnych zlokalizowanych w Poznaniu.
W związku z rozpoczęciem produkcji tramwajów i realizacją kontraktu dla Poznania, do końca tego roku firma zatrudni blisko 300 osób, zarówno na stanowiskach bezpośrednio, jak i pośrednio produkcyjnych.
Warte podkreślenia jest także to, że Tramino dostarczane do Poznania będą w swojej specyfikacji technicznej odbiegać od prezentowanego na targach InnoTrans egzemplarza testowego.
Solaris Tramino
Prezentowany na targach przedseryjny Tramino to jednoprzestrzenny, pięcioczłonowy, przegubowy tramwaj o długości 31,96 metrów. Pojazd składa się z: dwóch członów skrajnych osadzonych na dwuosiowych wózkach napędowych, dwóch członów zawieszonych i jednego członu środkowego, osadzonego na dwuosiowym wózku tocznym. Dzięki zastosowaniu klasycznych zestawów kołowych, tramwaj marki Solaris gwarantuje najwyższy komfort podróży. Konstrukcja pudła wagonu spełnia najwyższe standardy, w tym wysoką odporność na działanie czynników atmosferycznych, dzięki zastosowaniu stali odpornej na korozję, a w obszarach o wysokim poziomie naprężeń – niskostopowej stali węglowej.
Wystawiany tramwaj posiada 100% niskiej podłogi, pozbawionej stopni zarówno przy wejściu, jak i wewnątrz a zaprojektowane dodatkowo przestronne wnętrze umożliwia swobodne poruszanie się po całym pojeździe. Konstrukcja tramwaju zapewnia wygodne wsiadanie i wysiadanie poprzez zastosowanie czterech par odskokowo-przesuwnych, dwuskrzydłowych drzwi oraz dwóch par odskokowo-przesuwnych drzwi jednoskrzydłowych, których poziom wejścia jest na wysokości 350 mm od poziomu główki szyny. Dodatkowym ułatwieniem dostania się to wnętrza tramwaju jest zamontowana w pierwszych drzwiach podwójnych w drugim członie tramwaju, wysuwana elektrycznie rampa, dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.
Ściany boczne i struktury dachowe zespawane zostały z profili o przekroju prostokątnym, przy czym w celu przejęcia sił wzdłużnych wspawano dodatkowe profile, o odpowiednio zoptymalizowanym ciężarze. Po zakończeniu procesu spawania oczyszczono powierzchnię struktury stalowej poprzez piaskowanie, a następnie pomalowano farbą gruntową oraz zakonserwowano wewnętrzne profile zamknięte. Pudło wagonu zaprojektowano tak, aby możliwe było przenoszenie siły ściskania wzdłużnego 200 kN. Możliwe jest uzyskanie współczynnika przenoszenia siły ściskającej aż 400 kN.
Szyby oraz panele zewnętrzne przyklejono do nadwozia pojazdu. Dzięki temu powierzchnia zewnętrzna pozostała gładka – bez typowych dla pojazdów budowanych ze stali pofalowań.
Pięć pudeł wagonów połączono poprzez cztery przeguby umożliwiające ich wzajemny skręt w poziomie oraz jeden dla ruchów w płaszczyźnie pionowej. Takie rozwiązanie zapewnia daleko idącą ochronę struktury pudeł wagonów przed działaniem sił wzdłużnych, przy ugięciu sprężyn wózków lub przy stosunkowo złym stanie technicznym torowiska.
Przestrzeń pasażerska posiada dwa zespoły klimatyzacyjne (na pudle wagonu części drugiej i czwartej), a kabina motorniczego agregat klimatyzacyjny. Dodatkowo w tramwaju zamontowano okna uchylne, a w zimie odpowiednią temperaturę zapewniają zamontowane we wnętrzu grzejniki.
Na uwagę zasługuje regulowana wysokość pulpitu motorniczego, co w pojazdach szynowych jest ogromną rzadkością oraz specjalny fotel dla prowadzącego pojazd, wyposażony w sterowniki zintegrowane z podłokietnikami fotela. W kabinie motorniczego do minimum ograniczono liczbę przycisków, które dodatkowo zostały przesunięte na pulpit boczny. Wszystko po to aby nie rozpraszać uwagi osób sterujących pojazdem.
W celu uzyskania optymalnych parametrów jazdy, nawet po stosunkowo nie najlepszych jakościowo torowiskach, a zarazem mając na uwadze wydłużenie okresu eksploatacji pojazdu – silniki wraz z przekładniami umiejscowiono po zewnętrznej stronie wózków. Wszystkie wózki posiadają sztywne, zespolone z kołami osie, a koła przekładkę gumową, tłumiącą hałas.
Wózki połączono z pudłem wagonu poprzez belkę pośrednią (tzw. belka lemniskatowa) z cięgłami trakcyjnymi, tłumikami poprzecznymi i odbijakami gumowymi. Rozwiązanie to umożliwia obracanie wózka na zakrętach oraz absorpcję drgań, które mogłyby przenosić się na konstrukcję pudła.
Każdy z czterech silników asynchronicznych o mocy 105 kW, zasilany jest przez przeznaczony tylko dla niego falownik. Takie rozwiązanie, nawet podczas ewentualnej awarii któregokolwiek z silników lub falowników, pozwala na kontynuację jazdy.
Na pudle wagonu trzeciego zamontowano odbierak prądu oraz wyłącznik szybki. Zasilanie z sieci następuje z jednego statycznego przekształtnika prądu. Zgodnie z aktualnym standardem technicznym, wytworzona przy hamowaniu energia oddawana jest do sieci trakcyjnej lub zamieniona w oporniku hamowania w ciepło. Konstrukcja układu napędowego jak i tramwaju przygotowana jest do zamontowania specjalnych super- kondensatorów do magazynowania energii wytwarzanej przez silniki trakcyjne w czasie hamowania. Zmagazynowana w ten sposób energia wykorzystana jest później przy przyspieszaniu. Dzięki temu redukcji ulega pobór prądu z sieci trakcyjnej, a całkowite oszczędności zużycia energii elektrycznej tramwaju mogą sięgnąć nawet 20% - 30%. Ograniczeniu ulega również zapotrzebowanie na tzw. moc szczytową, według której przedsiębiorstwa rozliczają się z dostawcą energii elektrycznej.
Tramwaj dodatkowo wyposażono w system awaryjnego odblokowania zacisków hamulca. Operacji tej dokonuje się szybko i łatwo, przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku w kabinie motorniczego. Dzięki temu unika się sytuacji blokowania torowiska.
Prezentowany Tramino jest wstępem do całej rodziny pojazdów szynowych o różnych długościach i wyposażeniu. Najkrótszy z tramwajów będzie trzyczłonowym, niskopodłogowym pojazdem o długości 18,8 metra. Z kolei najdłuższe tramwaje marki Solaris mogą mieć znacznie więcej niż 31,96 metra - w zależności od wymagań klientów.
Podczas konstruowania tramwaju Tramino, podobnie jak w przypadku wszystkich pojazdów marki Solaris, wysoka jakość jest jednym z priorytetów. Zastosowane w pojeździe komponenty to produkty najlepszych światowych firm.
