Komisja Europejska ustaliła, że czterech czołowych producentów elastycznej pianki poliuretanowej - spółki Vita, Carpenter, Recticel i Eurofoam - uczestniczyły w kartelu. Komisja nałożyła na nie grzywny w łącznej wysokości 114 077 000 euro. Elastycznej pianki poliuretanowej używa się głównie przy produkcji takiego wyposażenia gospodarstwa domowego jak materace i kanapy. Zastosowanie w przemyśle samochodowym - w szczególności produkcja foteli samochodowych - stanowi około jednej czwartej łącznej wartości rynku pianki poliuretanowej.
Wymienione spółki wspólnie ustalały ceny sprzedaży różnych rodzajów pianki przez niemal pięć lat, od października 2005 r. do lipca 2010 r., w dziesięciu państwach członkowskich UE (Austrii, Belgii, Estonii, Francji, Holandii, Niemczech, Polsce, Rumunii, na Węgrzech i w Wielkiej Brytanii). Spółka Vita, która powiadomiła Komisję o istnieniu kartelu, została zwolniona z grzywny na podstawie Obwieszczenia Komisji z 2006 r. w sprawie darowania i obniżania kar pieniężnych w sprawach kartelowych. Na przedsiębiorstwa Eurofoam (spółka joint venture łącząca spółki Recticel i Greiner Holding AG), Recticel i Greiner nałożono grzywny w zmniejszonym wymiarze, jako że współpracowały one w dochodzeniu w ramach komisyjnego programu łagodzenia kar. Jako że wszystkie przedsiębiorstwa zawarły ugodę z Komisją, ich grzywny zmniejszono o kolejne 10 proc.
Wiceprzewodniczący Komisji Joaquín Almunia, odpowiedzialny za politykę konkurencji, powiedział: „Kartele szkodzą całej gospodarce i nie mogą być tolerowane. Sprawa ta pokazuje, jak ważna jest stała walka z takimi nielegalnymi praktykami i ich sankcjonowanie. W tym przypadku produkt będący przedmiotem kartelu jest zarówno główną częścią składową wyrobów kupowanych przez wszystkich obywateli - materaców i kanap - jak i ważnym surowcem dla niektórych przedsiębiorstw, np. w przemyśle samochodowym”.
Celem kartelu było przeniesienie na klientów wzrostu cen surowców do produkcji chemikaliów i unikanie agresywnej konkurencji cenowej między czterema producentami. Uczestnicy kartelu organizowali zatem spotkania na wszystkich szczeblach zarządzania w Europie, podczas których ustalano ceny. Uczestnicy kartelu spotykali się na marginesie działalności europejskich i krajowych stowarzyszeń handlowych, a także wielokrotnie kontaktowali się telefonicznie i za pomocą innych środków. Kartel działał przez prawie pięć lat – od października 2005 r. do lipca 2010 r.
Grzywny
Nałożono grzywny w następującej łącznej wysokości:
| Zmniejszenie grzywny na podstawie obwieszczenia w sprawie łagodzenia kar | Zmniejszenie grzywny na podstawie obwieszczenia w sprawie postępowań ugodowych | Grzywna w euro |
|
| Vita | 100 proc. | 10 proc. | 0 |
| Carpenter | 10 proc. | 75 009 000 | |
| Recticel (za własny udział spółki) | 50 proc. | 10 proc. | 7 442 000 |
| Z tytułu działalności Eurofoam1: - Eurofoam, Recticel i Greiner - Greiner i Recticel - Recticel |
50 proc. | 10 proc. | 14 819 000 9 364 000 7 443 000 |
| Łącznie | 114 077 000 |
Oznacza, to że łącznie Eurofoam winien jest do 14 819 000 euro, Greiner - do 24 183 000 euro, a Recticel (zarówno z tytułu swojego własnego udziału, jak i działalności Eurofoam) - do 39 068 000 euro.
Wysokość grzywien ustalono na podstawie wytycznych Komisji w sprawie grzywien z 2006 r. (zob. IP/06/857 i MEMO/06/256).
Przy ustalaniu ich wysokości Komisja uwzględniła osiąganą przez spółki wielkość sprzedaży produktów objętych postępowaniem w odpowiednich państwach członkowskich, poważny charakter naruszenia, jego zakres geograficzny i czasowy.
Za ujawnienie kartelu spółka Vita uzyskała pełne zwolnienie z grzywny, która, biorąc pod uwagę udział spółki w kartelu, wyniosłaby 61.7 mln euro.
Na podstawie obwieszczenia w sprawie łagodzenia kar z 2006 r. spółkom Recticel, Eurofoam i Greiner obniżono grzywny o 50 proc. ze względu na ich współpracę w dochodzeniu. Decydując o tej obniżce, wzięto pod uwagę moment podjęcia współpracy i wpływ dostarczonej przez spółki dokumentacji na udowodnienie przez Komisję istnienia kartelu.
Co więcej, na podstawie obwieszczenia Komisji w sprawie postępowań ugodowych w sprawach kartelowych z 2008 r. Komisja zmniejszyła grzywny nałożone na wszystkie spółki o dalsze 10 proc., gdyż potwierdziły one swój udział w kartelu i odpowiedzialność w tym zakresie.
Odpowiedzialność przedsiębiorstwa Carpenter stwierdzono z uwagi na bezpośredni udział jego europejskich spółek zależnych, natomiast przedsiębiorstwo Carpenter Co uznano za odpowiedzialne wyłącznie jako spółka dominująca.
Kontekst
Elastyczna pianka poliuretanowa wykorzystywana jest w wyrobach „wypoczynkowych”, takich jak meble tapicerowane i materace, oraz w produktach o charakterze technicznym stosowanych w przemyśle samochodowym i innych branżach. Omawiany kartel dotyczył pianki tego pierwszego rodzaju oraz określonych rodzajów pianki elastycznej.
Komisja wszczęła postępowanie wyjaśniające, przeprowadzając niezapowiedziane kontrole w lipcu 2010 r.
1 Część grzywny nałożonej na spółki Recticel, Greiner i Eurofoam za działalność Eurofoam jest dla nich wspólna ze względu na odpowiedzialność solidarną spółki dominującej i spółki zależnej. Spółka Eurofoam jest odpowiedzialna za sprzedaż w pięciu państwach członkowskich (w Niemczech, Austrii, na Węgrzech, w Polsce i Rumunii), natomiast spółka Recticel jest bezpośrednio odpowiedzialna za sprzedaż w pozostałych pięciu państwach członkowskich (we Francji, Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii i Estonii) i pośrednio – za działalność swojej spółki zależnej.
