Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra gospodarki. Założono, że nowe rozwiązania będą obowiązywać od 1 stycznia 2015 r.
W projekcie nowelizacji ustawy zaproponowano m.in.:
- zastąpienie przedstawiciela wojewody przedstawicielem ministra finansów w radach nadzorczych spółek zarządzających strefami.
Przemawia za tym forma pomocy publicznej udzielanej w strefach (zwolnienia podatkowe), położenie stref na terenie kilku województw i to, że wojewoda nie odpowiada za rozwój regionalny.
- rozszerzenie katalogu głównych zadań zarządzających sse o:
1.prowadzenie współpracy ze szkołami ponadgminazjalnymi i wyższymi w celu dostosowania ich oferty edukacyjnej i programów do potrzeb pracodawców;
2.prowadzenie działań zwiększających potencjał stref do powstawania struktur klastrowych.
- doprecyzowanie pojęcia „pomoc publiczna”, wskazując, że pomocą publiczną jest zwolnienie od podatku dochodowego.
- obowiązkowe przechowywanie dokumentacji związanej z udzielaniem pomocy publicznej (zwolnień podatkowych) będzie trwało tyle ile (wydłużony) okres przedawnienia roszczeń związanych ze zwrotem pomocy, czyli 10 lat.
- cofnięcie zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie ma skutkować dla przedsiębiorcy zwrotem otrzymanej pomocy publicznej (zwolnień podatkowych); przedsiębiorca do czasu zwrotu pomocy nie będzie mógł uzyskać nowego zezwolenia.
- roszczenia związane ze zwrotem pomocy publicznej (zwolnień podatkowych) będą się przedawniały po 10 latach (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym przedsiębiorca skorzystał ze zwolnień podatkowych).
- wniosek do ministra gospodarki o przyznanie pomocy publicznej (zwolnień podatkowych) ma być składany w ramach przetargu lub rokowań.
Możliwe będzie wcześniejsze złożenie wniosku do ministra gospodarki przez dużego przedsiębiorcę, gdy planuje on nową inwestycję na gruncie nieobjętym strefą w dniu złożenia wniosku.
Przedsiębiorca taki będzie mógł rozpocząć inwestycję po potwierdzeniu przez ministra gospodarki spełnienia tzw. efektu zachęty – w tym przypadku przedsiębiorcy nie będą przysługiwać żadne roszczenia z tytułu niewłączania terenu do strefy lub niewydania zezwolenia. Możliwość wcześniejszego przystąpienia do realizacji inwestycji jest oczekiwanym rozwiązaniem przez przedsiębiorców.
- możliwość cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie na wniosek przedsiębiorcy (obecnie przedsiębiorca może złożyć wniosek o wygaszenie zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie).
Wprowadzenie nowego rozwiązania jest konieczne w związku z ograniczeniem przesłanek wygaszenia zezwolenia.
Może się zdarzyć, że dla przedsiębiorcy, który rozpoczął korzystanie ze zwolnień podatkowych, ale przewiduje, że nie będzie w stanie spełnić zobowiązań, korzystniejszym rozwiązaniem będzie rezygnacja z zezwolenia jeszcze przed upływem terminu spełnienia jego warunków, ponieważ ograniczy to wysokość odsetek od zwracanej pomocy.
- określenie przesłanek wygaszenia zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie.
Przed kryzysem gospodarczym o wygaszenie występowali przedsiębiorcy, którzy nie rozpoczęli inwestycji albo nie korzystali z pomocy.
W warunkach spowolnienia gospodarczego, kiedy wiele firm musiało ograniczyć produkcję, a tym samym zatrudnienie, nieprecyzyjność przepisów spowodowała, że przedsiębiorcy zagrożeni cofnięciem zezwolenia, występowali o jego wygaszenie, uznając, że uchroni ich to przed zwrotem pobranej pomocy publicznej.
W celu wyeliminowania tego typu działań możliwość wygaszenia zezwolenia zostanie ustawowo ograniczona do jednej sytuacji. Przedsiębiorca będzie mógł wnioskować o wygaszenie zezwolenia, gdy przed dniem złożenia wniosku nie korzystał ze zwolnienia dochodu od podatku dochodowego na podstawie zezwolenia.
- wprowadzenie jednolitych zasad zmiany zezwolenia – bez względu na datę jego wydania.
Od 4 sierpnia 2008 r. zasady zmiany zezwolenia są korzystniejsze od obowiązujących wcześniej, ponieważ dopuszczają obniżenie warunku zatrudnienia o nie więcej niż 20 proc. wielkości bazowej.
Okazało się jednak, że w warunkach recesji gospodarczej, regulacja ta stała się niezbędna dla przedsiębiorców posiadających wcześniej wydane zezwolenia. Dlatego zastosowanie jej wobec wszystkich przedsiębiorców strefowych, powinno uchronić wiele firm przed skutkami cofnięcia zezwolenia, tym samym zapewniając im możliwość przetrwania trudnego okresu.
Z tego rozwiązania będzie mogła skorzystać grupa firm koreańskich, które zainwestowały w produkcję telewizorów i komponentów ok. 3,5 mld zł i zatrudniły ponad 9 tys. pracowników, a obecnie, z uwagi na kryzys i postęp technologiczny, mają problemy z utrzymaniem zatrudnienia.
