Długoletnia współpraca firm Atlas Copco i Volkswagen zaowocowała wieloma wspólnie zrealizowanymi projektami. Jednym z wielu przykładów tej współpracy jest system sprężonego powietrza w zakładzie produkcyjnym nr 3 firmy Volkswagen w Poznaniu.
Odzysk energii ze spreżarek
Firma Veolia wraz z Odlewnią Volkswagen Poznań uruchomiły wspólny projekt odzyskiwania ciepła przemysłowego i zasilania nim sieci miejskiej. Ciepło odzyskane z procesów przemysłowych ma posłużyć do ogrzania ponad 30 budynków w dzielnicy Wilda, w tym szpitala HCP w Poznaniu.
Wytwarzanie sprężonego powietrza przez sprężarki ZR Atlas Copco, niezbędnego w odlewni w firmie Volkswagen, jest bardzo energochłonnym procesem – aż 80% energii elektrycznej pobieranej przez sprężarki jest zamieniane na energię cieplną, która jest wykorzystania do zasilenia miejskiego systemu ciepłowniczego.
W roku 2016 zakończono budowę całego systemu odzysku energii ze sprężarek, który jest jednym z największych użytkowanych obecnie w Polsce systemów tego typu. Energia w postaci ciepła w okresie letnim przekazywana jest do miejskiej sieci ciepłowniczej, a w okresie zimowym wspomaga system grzewczy oraz technologiczny zakładu. Moc odzyskiwana z układu szacowana jest na poziomie 1,4 MW ( maksymalnie do 1,8 MW).
Jak to się zaczęło?
Zakład nr 3 firmy Volkswagen Poznań Sp. z o.o. (tzw. Odlewnia) został otwarty w 1996 roku w jednej z hal Zakładów H. Cegielskiego w Poznaniu. Głównym zadaniem zakładu jest produkcja głowic do silników oraz różnych detali aluminiowych dostarczanych dla większości marek koncernu Volkswagen. Roczny tonaż produkcji zakładu to około 30 000 ton, co czyni odlewnię w Poznaniu drugim, co do wielkości tego typu zakładem w całym koncernie VW.
Do roku 2004 zakład był zasilany sprężonym powietrzem z Zakładów H. Cegielski, który dysponował wówczas dwoma olejowymi sprężarkami śrubowymi Atlas Copco typ GA250.
Wymogi technologiczne oraz szybko rosnące zapotrzebowanie na sprężone powietrze wymusiło podjęcie decyzji o rozpoczęciu procedury przetargowej na budowę własnej sprężarkowni na terenie odlewni. Po dokonaniu wnikliwych analiz ekonomicznych oferowanych rozwiązań do realizacji przyjęte zostało rozwiązanie zaproponowane przez Atlas Copco Polska Sp. z o.o. Zadanie wymagało szczegółowego zaplanowania wszystkich etapów, gdyż prace musiały być wykonane na ruchu zakładu, który w czasie realizacji inwestycji prowadził normalną produkcję.
W 2004 roku została ukończona instalacja nowej sprężarkowni, w której zastosowano dwie sprężarki bezolejowe ZR 425 oraz jedną sprężarkę bezolejową zmienno-obrotową typ ZR 500 VSD. Sprężarki zostały wyposażone w zewnętrzne osuszacze bębnowe adsorpcyjne typ MD. Zastosowanie takiego rozwiązania było głównym atutem oferty Atlas Copco z uwagi na najniższy koszt wytworzenia 1 m3 sprężonego powietrza. Ciągły wzrost produkcji zakładu oraz pozytywne doświadczenia eksploatacyjne spowodowały, że w roku 2008 sprężarkownię doposażono w kolejną sprężarkę typu ZR 425.Współpraca przez lata
Kolejne lata związane były z bardzo dynamicznym rozwojem zakładów grupy VW w Poznaniu. W roku 2012 powstała koncepcja, która zakładała wykorzystanie ciepła wytwarzanego przez sprężarki zainstalowane w zakładzie nr 3 i przekazywania go do sieci miejskiej, której właścicielem oraz zarządcą jest obecnie Veolia Poznań. Wykonano bardzo wnikliwe analizy ekonomiczne, z których wynikało, że dzięki systemowi odzysku można uzyskać zwrot kosztów energii zużytej do wytwarzania sprężonego powietrza. Pozwoliłoby to na sfinansowanie kolejnej modernizacji całego systemu sprężonego powietrza, w celu zwiększenia jego wydajności.
Po finalizacji rozmów Volkswagena z partnerem inwestycji, którym była firma Veolia przystąpiono do prac nad projektem. W toku długiego procesu przetargowego zadanie budowy nowego systemu wytwarzania sprężonego powietrza powierzono ponownie firmie Atlas Copco. Zadanie było wyjątkowo skomplikowane i wymagające najwyższych umiejętności organizacji robót, ponieważ całość prac miała być wykonana na ruchu zakładu, który pracował w systemie 24/7. Należało całkowicie wymienić istniejącą instalację dystrybucji powietrza oraz 75% urządzeń do jego wytwarzania i uzdatniania. Prace zostały ukończone w 2014 roku. Nowy system składa się z jednej sprężarki bezolejowej zmienno-obrotowej ZR 700 VSD(700 kW), dwóch sprężarek bezolejowych ZR 750 (750 kW) oraz bębnowych osuszaczy adsorpcyjnych MD 1300 VSD.Dotychczas eksploatowaną sprężarkę ZR 500 VSD pozostawiono, jako kompresor rezerwowy. Nowe urządzenia zostały dostarczone z układem chłodzenia przygotowanym do odzysku ciepła. Całość sterowana jest sterownikiem nadrzędnym ES16, który optymalizuje pracę całej sprężarkowni.
