Polska

W ciągu 9 miesięcy 2013 r. produkcja autobusów w Polsce o masie całkowitej powyżej 8 ton osiągnęła niemal identyczny poziom jak w zeszłym roku.

Bramy fabryk opuściło  2 345 pojazdów, czyli o 1 sztukę mniej wobec tego samego okresu zeszłego roku. Strata tylko 1 autobusu daje szans na „odbicie” w IV kwartale br. i dodatni bilans na koniec tego roku. Przypomnijmy, że zeszłoroczny rezultat zamknął się na poziomie 3 560 szt., co oznacza, że aby go przekroczyć polskie zakłady musiałyby w IV kwartale br. wyprodukować ponad 1 215 autobusów. Wydaje się, że taki poziom jest jak najbardziej w ich zasięgu, tym bardziej, że z miesiąca na miesiąc producenci zwiększają swoje obroty.

Co spowodowało, że produkcja autobusów po bardzo słabym początku roku w końcu nabrała tempa? To zasługa eksportu, który jeszcze w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku był na zdecydowanym minusie, aby teraz, po 9 miesiącach, zanotował dodatni bilans na poziomie +5,1 proc.. O sile eksportu w tym roku świadczy fakt, że produkcja rośnie mimo cały czas ujemnego bilansu w krajowej sprzedaży. W okresie styczeń - październik polscy przewoźnicy zakupili łącznie 569 szt. autobusów o DMC powyżej 8 t, czyli o 80 szt. mniej niż przed rokiem (-12,3 proc.). W tej puli znalazło się zaledwie 250 szt. pojazdów wyprodukowanych w Polsce, czyli 10,2 proc. wszystkich autobusów, które opuściły krajowe fabryki. Pod tym kątem wyprzedziły nas takie kraje jak Niemcy, Szwecja i Norwegia - łącznie odebrały ponad 50 proc. wszystkich wyprodukowanych u nas autobusów. I to głównie koniunktura na tych rynkach przekłada się na coraz wyższy poziom produkcji w Polsce.

Z kolei patrząc na produkcyjny wynik przez pryzmat kategorii funkcjonalnych łatwo zauważyć, że odrobienie strat zawdzięczamy przede wszystkim segmentowi autobusów międzymiastowych. Tutaj z kolei o wszystkim decydują wyniki jednej firmy - Volvo, która w tym roku zanotowała świetne rezultaty w zakresie eksportu swoich autobusów typu 8900 do Norwegii. Wrocławska fabryka w efekcie zamknięcia drugiego zakładu Volvo w Saffle przejęła całość skandynawskiego rynku i to zdecydowanie widać po tegorocznych wynikach. Autobusy międzymiastowe dźwignęły całą produkcję do góry przy podobnym wynikach jak przed rokiem w segmencie miejskim (-1,3%) i zdecydowanie gorszych rezultatach w segmencie turystycznym (-41,7%). O ile eksport autokarów nie ma większego wpływu na ostateczne wyniki produkcyjne, tak ustabilizowana sytuacja w strategicznym segmencie autobusów miejskich dobrze rokuje na przyszłość. W IV kwartale spodziewamy się wzmożonej realizacji dostaw autobusów miejskich spełniających jeszcze normę Euro 5, co powinno przełożyć się przynajmniej na podobny wynik produkcyjny jak przed rokiem.

Podobnie jak w segmencie kompletnych autobusów trzy kwartały br. przyniosły ożywienie w produkcji autobusowych komponentów. W polskich zakładach wytworzono ponad 570 podwozi oraz ponad 200 szkieletów konstrukcyjnych. Rośnie też powoli produkcja trolejbusów - w omawianym okresie bramy fabryki Solarisa w Bolechowie opuściło ich 34 szt. (w tym aż 22 szt. dla TLT Tychy i MPK Lublin), Z każdym następnym miesiącem ta liczba będzie rosła. Przed Solarisem jest realizacja (wspólnie z Škoda Electric) dwóch dużych „przegubowych” kontraktów na dostawę 50 szt. dla Sofii i 125 szt. dla Rygi.

Cały czas zdecydowanym liderem jest MAN, który wyprodukował już 1 023 autobusy, czyli o 73 szt. więcej niż rok wcześniej. Do tego wyniku trzeba dopisać ponad 350 szt. podwozi, które głównie trafiły do takich krajów jak: Singapur, Hiszpania, Izrael czy Niemcy. Nowym kierunkiem jest Serbia (zakłady Ikarbus) oraz tak egzotyczne dla nas miejsca jak: Australia, Tunezja czy Hongkong. Ponadto w ciągu 9 miesięcy w zakładach w Starachowicach powstało ponad 200 szt. szkieletów konstrukcyjnych autokarów marki Neoplan, które w ramach projektu Premium zostały wysłane do niemieckiego zakładu w Plauen. W 2013 r. program ten został rozszerzony o piętrowy autobus turystyczny Neoplan Skyliner, Co zaskakujące - w ciągu trzech kwartałów br. do polskich klientów nie trafił żaden autobus wyprodukowany w fabrykach w Sadach i Starachowicach.

Drugie miejsce zajął Solaris Bus & Coach. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło 703 autobusy (+166 szt. / +30,9 proc.) oraz 34 trolejbusy (o 30 szt. mniej niż przed rokiem). A to dopiero początek przyśpieszenia - ten rok będzie dla wielkopolskiej firmy rekordowy. Już teraz wiadomo, że poziom produkcji przekroczy wynik z jak dotychczas najlepszego dla spółki 2011 roku, kiedy zakład opuściło 1 205 pojazdów. W tym roku będzie to suma ponad 1 210 szt. autobusów i trolejbusów. Aby sprostać takim obciążeniom produkcyjnym Solaris zwiększa zatrudnienie oraz modernizuje spawalnię szkieletów w Środzie Wlkp. Firma jest coraz bardziej aktywna na wschodzących rynkach w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Trzecie miejsce zajęło Volvo, które wyprodukowało łącznie 491 szt. autobusów, czyli o 4 szt. mniej niż przed rokiem (-0,8 proc.). Wrocławska fabryka w III kwartale zintensyfikowała dostawy pojazdów międzymiastowych. Najwięcej pojazdów tego typu (ponad 200 szt.) wyeksportowano do Norwegii, co wyraźnie odbiło się na strukturze produkcyjnej. Szczególnie warto podkreślić coraz lesze, „hybrydowe” wyniki fabryki. W tym roku Volvo dostarczyło m.in. kompletne autobusy V7900 Hybrid dla First Group (29 szt.) i Lothian Buses (10 szt.) Coraz więcej tego typu pojazdów odbierają Szwedzi, Niemcy i Norwegowie. Planowo w tym roku wrocławski zakład wyprodukuje około 750 szt. autobusów, czyli nieznacznie więcej niż przed rokiem (wówczas fabrykę opuściło 699 szt.) Natomiast w przyszłym roku zakład spodziewa się prawdziwego produkcyjnego boomu, który swoim poziomem może przekroczyć nawet rekordowy 2011 r., kiedy wytworzono aż 922 pojazdów.

Czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania. W ciągu 9 miesięcy 2013 r. szwedzką fabrykę w Słupsku opuściło zaledwie 70 autobusów, czyli o 238 szt. mniej niż rok wcześniej (-77,2 proc.). Ten znaczący spadek produkcji spółka przewidziała już wcześniej i odpowiednio się do niego przygotowała. W fabryce powstają zarówno w pełni zabudowane autobusy komunikacji miejskiej jak i same podwozia, które trafiają do niezależnych firm zabudowujących. W słupskim zakładzie w tym roku zostanie domknięta zmiana generacyjna produkowanych pojazdów i popularne modele autobusów Scania jak OmniCity czy OmniLink zastąpi nowa rodzina Omniwide.

Listę producentów zamykają na piątym miejscu Autosan, następnie Kapena, a cała stawkę zamyka Solbus i AMZ-Kutno.